Kliknij tutaj --> 🏏 list pożegnalny po śmierci
Być może nawet ponaglał Długoszowskiego do samobójczego skoku (wiedząc, że jego rewolwer wcześniej schowała żona). To wyjaśniałoby, dlaczego były ambasador miał na sobie piżamę – po prostu nie pozwolono mu się przebrać. Zapewne wówczas dokończył też ołówkiem wcześniej przygotowany list pożegnalny.
Wyraźmy żal z powodu śmierci. Po tym, jak wspomnimy zmarłego, stosownie jest wyrazić żal z powodu jego odejścia. Do tej części można w płynny sposób przejść poprzez odwołanie się do wspomnianych wcześniej zalet. Jeżeli zmarły był osobą wierzącą, można w tym miejscu odwołać się do nauki kościoła, słów Biblii itp.
WZÓR. Przykład mowy pogrzebowej. Instrukcja jak napisać przemowę pogrzebową. Gotowe wzory ostatniego pożegnania czy laudacji.
Jego ciało odkryto dopiero trzy dni po śmierci. Muzyk zastrzelił się z pistoletu, który najprawdopodobniej kupił dwa lata przed samobójstwem. Cobain był uzależniony od narkotyków, a sekcja zwłok wykazała, że w chwili śmierci był pod wpływem heroiny, której stężenie trzykrotnie przekraczało śmiertelne stężenie.
Chords: B, C#m, A, E. Chords for List Pożegnalny dla rodziców od umierającej Zosi!!. Chordify is your #1 platform for chords.
Site De Rencontres Suisse Romande Gratuit. Dzień dobry! Mój 23-letni syn popełnił samobójstwo, napisał pożegnanie. Proszę o odpowiedź w jakim stanie umysłu się znajdował w momencie pisania pożegnania. Nie lubię się żegnać w szczególności Lepiej odejść byłoby bez słowa Jednak nie obejdziemy tych powinności Tego wymaga kultura zdrowa Pragniesz wyjaśnienia czemu odchodzę Wybacz że przeze mnie żyjesz w trwodze Chciałbym tego na prawdę uniknąć I z Twej pamięci na zawsze zniknąć Proszę Cię żyj dalej po swojemu Niepotrzebny smutek sercu memu Wspomnij jedynie te chwile radości Nie unoś się w nienawistnej złości Nie pasowałem tutaj od początku Moja dusza szukała życia wątku Lecz ten mógł być tylko w Bogu Który leży w ukrytym sarkofagu Sam nie byłem w stanie szukać Mogłem się tylko w szarości błąkać Codziennych rytuałów bezsensowności Pozbawionych bez Niego romantyczności Bo bez Niego życie nie ma chaosu Jest jedynie ścieżka przewrotnego losu Jak się elektrony w atomie ułożą Pozbawione wolności obłędnie krążą Nie widzę sensu w doczesnej uciesze Pozostają tylko chorego poety wiersze Chcące uciec od tej rzeczywistości Sięgnąć prawdziwych duszy własności Lecz poetą tutaj się być nie da Doczesność jego duszę zjada Marzyciel we śnie jeno brodzi Lecz potem się zawsze budzi Nie potrafię w tym ciele Sprostać swym ambicjom Jest ich zbyt wiele I przeszkadza to ludziom Jest rzecz jasna garstka która pomaga Rodzina i przyjaciele Wielka jest ich miłości waga Lecz szalę przechylają mąciciele Świat jest po prostu zły Wszelkie uczucia zamarzły Rządzi pieniądz i urodzenie Jest tylko nieustające cierpienie Wciąż tylko czegoś łaso pragnę I nawet kiedy tego dosięgnę Nasycić się nie potrafię Potępiam stoicką filozofię Nie godzę się na swój los Na ten śmiertelny życia cios Uciekam od tego wszystkiego w niebyt Lub w miłosiernego Boga objęć dobrobyt I jeśli On naprawdę istnieje I mnie szczerze kocha nieskończenie I pozwoli przepaść w mroku knieje To niech i Miłość taka przepadnie PS. Błagam Cię Piotruś nie bierz ze mnie przykładu. Życie może być piękne - wiem to; ono tylko dla mnie straciło sens, zbyt się męczyłem, a Ty jesteś twardszy, co znaczy, że jesteś w stanie odnaleźć sens tam gdzie ja go nie mogłem zobaczyć, bo byłem ślepym ignorantem. Ja zawsze byłem miękki płaczek, choć zgrywałem twardziela. Można jeszcze wiele osiągnąć wspaniałego i pięknego, a ja w Ciebie wierzę. Jesteś wspaniałym człowiekiem i świetnym bratem. Będziesz też na pewno wspaniałym mężem dla swej ukochanej i jeszcze lepszym ojcem dla swych przyszłych dzieci. Swym twórczym umysłem i polotnym sercem jesteś w stanie przynieść temu światu wiele dobrego. I dla siebie odnajdziesz drogę sensu, którą będziesz podążać i być może przez to, że Cię tak kocham Twa dobroć jakoś przeleje się na mnie tym łączem miłości i będę mieć większą szansę na zbawienie. Dbaj o rodziców, swą ukochaną i naszego pieska, ale przede wszystkim o siebie. Przemów rodzicom też do rozsądku, że to nie ich wina w żadnym wypadku. To mój świat i ja jesteśmy źli. Mamo, Tato – kocham was zawsze !, nie potrafię dokładnie wyjaśnić czemu to robię. To coś we mnie ma już dość, nudzi się cholernie, cierpi ogromnie i chce czegoś nowego. Dusi mnie nadzieja, że jestem w stanie zmienić swój los, ale wiem, że nic z tego nie będzie. Świat jest dla mnie ciągłym cierpieniem, w którym na chwilę pojawiają się obrazy przyjemności, by szybko zniknąć i przypomnieć o tej kanciastej egzystencji. Już sobie nie poradzę w tym życiu. Zacząłbym robić z nudów coś złego, a nie chcę być bandytą, wolę odejść. Jestem nieprzystosowalny do tych codziennych szarych rytuałów, do ćwiczeń/treningów. Nie potrafię się pogodzić z rzeczywistością i dalej udawać, że wszystko jest w porządku. Godzić się na to co jest nie do zmienienia, jak choćby to, że mnie ciągle coś swędzi, boli i najprostsza czynność sprawia mi trudność. Przede wszystkim jednak na to, że Bóg się przede mną schował i nie da się Go tu znaleźć. Jeśli Go odnajdę, to za wszelką cenę wrócę, bo tylko On może być Miłością, która nas łączy. KOCHAM! PRZEPRASZAM!, wybaczcie mi kiedyś…, ale przede wszystkim sobie, bo się strasznie o to boję, że zaczniecie się obwiniać. To nie jest wasza wina. Wasza miłość jest nieskończona, ale to moje serce zamknęło się, to moja wolna wola i już nic nie mogliście zrobić. Pozwólcie mi odejść… jeśli nie ma niebytu i jest wieczna dusza, to odbiję się od dna i jeszcze się spotkamy. MĘŻCZYZNA, 24 LAT ponad rok temu Możliwości leczenia dzieci autystycznych Autyzm to dziecięce zaburzenie rozwojowe. Częściej występuje u chłopców niż u dziewczynek. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć na temat autyzmu. Obejrzyj film i dowiedz się, jakie są możliwości leczenia dzieci autystycznych. Witam! Bardzo mi przykro z powodu śmierci Pana syna. Współczuję Panu, bo zdaję sobie sprawę, jaki to dla Państwa cios. Pyta Pan, w jakim stanie umysłu znajdował się Pana syn, kiedy pisał list pożegnalny. Do końca na pewno nie jestem w stanie wiedzieć, co czuł Pana syn, ale na podstawie jego listu widać, że syn był wrażliwy (pisał wiersze, czuł się po trosze poetą), emocjonalny i niepogodzony z losem. Bez wątpienia opanował go nastrój depresyjny – nie widział już żadnego wyjścia dla siebie, jak tylko w samozagładzie. Czuł się niedostosowany do świata, do wymogów społecznych i konwenansów, nie mógł pogodzić się z niesprawiedliwością. Czuł się dla Państwa jakimś ciężarem i przyczyną zmartwień. Jednocześnie bardzo kochał swoją rodzinę, bo napisał, iż nie chce, by czuli się Państwo winni jego śmierci. Chciał uciec z tego świata, bo stracił sens życia, nie wierzył, że sprosta swoim wymaganiom i oczekiwaniom innych ludzi. Miał niewątpliwie wsparcie w rodzinie i przyjaciołach, ale nie radził sobie z problemami – może miał jakich nieprzyjaciół, którzy go gnębili? Próbował nie pokazywać swoich słabości, przywdziewając maskę twardziela, ale w środku czuł się słaby. Niewątpliwie bardzo cierpiał, gdyż nie potrafił odnaleźć szczęścia i radości w życiu. Najprawdopodobniej Pana syn chorował na ciężką depresję z silnymi myślami samobójczymi, które niestety zrealizował. Naturalne jest, że w sytuacjach trudnych większość ludzi najchętniej uciekłaby od problemów. Nie wszyscy jednak targają się na swoje życie, gdyż mamy instynkt samozachowawczy. W wyniku kumulacji trudności pojawia się depresja, która uniemożliwia trzeźwe patrzenie w przyszłość i sprzyja pojawieniu się myśli samobójczych. W stronę śmierci popycha człowieka izolacja, samotność, zamknięcie się w sobie. Człowiek może zrobić ze swoim życiem, co tylko chce, bo jest jednostką wolną. Może walczyć z przeciwnościami losu albo może się poddać, znienawidzić siebie, schować się w skorupę swojego Ja i popełnić samobójstwo. Być może Pana syn wysyłał wcześniej sygnały, że chce się zabić, że mierzi go dotychczasowe życie, być może były to sygnały subtelne, mało zauważalne. Niekiedy ludzie nie dają żadnych znaków, że chcą popełnić samobójstwo – podejmują radykalną decyzję i ją realizują. Poczucie pustki, bezradność, poczucie bezsensu, smutek tak mocno doskwierają człowiekowi, że nie widzi on żadnego rozwiązania, jak tylko śmierć. To, co wspólne dla aktów samozagłady, to syndrom presuicydalny, który cechuje się zawężeniem świadomości, autoagresją i agresją hamowaną oraz fantazjami samobójczymi. Człowiek, który ma zamiar popełnić samobójstwo widzi w sposób tunelowy, to znaczy nie dostrzega żadnych alternatywnych rozwiązań ani sposobów działania, traci wiarę w swoje możliwości, widzi tylko spiętrzone przeszkody, bezsilność i niemoc, ignorując szanse na rozwiązanie trudnej sytuacji. Zniekształcony obraz rzeczywistości i skrajny pesymizm powodują załamanie osobowości. Zespół presuicydalny to także niskie poczucie własnej wartości, obojętność, przekonanie, że jest się do niczego, skoro nie potrafi poradzić sobie ze swoim własnym życiem. Pojawia się obawa i lęk przed porażką oraz kompromitacją. Autoagresja stanowi przejaw nienawiści do siebie samego, chęć ukarania się za bezwartościowość. Wyobrażenia i myśli samobójcze to sygnał dla otoczenia – coś niepokojącego dzieje się z tym człowiekiem. W końcu wyobrażenia o śmierci krystalizują się w jedną wizję, którą człowiek w ciężkiej depresji próbuje realizować. Więcej na temat samobójstwa może Pan przeczytać pod poniższym linkiem: Współczuję Panu i Pana rodzinie z całego serca i łączę się w bólu. Pozdrawiam! 0 Witam Serdecznie i jakże smutno, z wyrazami empatii i rozumienia, Z opisu listu wnioskuję, że Syn był młodym i bardzo wrażliwym Człowiekiem, nie godzącym się na prawa i zasady w Świecie, gdzie inne wartości (inne od Syna) mają nadrzędne znaczenie. Syn nie widział żadnego innego rozwiązania, jak odejść, ale też wierzył w życie poza ... Nie widział sensu życia, cierpiał z tego powodu, i Rodzina była dla Niego bardzo ważna. Z listu myślę, że być może skrywał jakąś tajemnicę, którą nie chciał, nie mógł, nie potrafił się podzielić..? A przecież zawsze są rozwiązania nawet wtedy, gdy wydawałoby się że ich nie ma... Cóż mogę powiedzieć...? Bardzo trudna i jakże niepotrzebna strata takiego Człowieka, o pięknym wnętrzu... @ 0 Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Bez niego nie mam po co żyć, chcę się zabić. Co mam robić? – odpowiada Mgr Arleta Balcerek Samobójstwo - może to jest wyjście? – odpowiada Mgr Joanna Żur-Teper Natrętne myśli po samobójstwie kolegi – odpowiada Mgr Magdalena Brudzyńska Samobójstwo a szczęście... – odpowiada Mgr Joanna Żur-Teper Sam nie wiem czego chcę – odpowiada Dr n. med. Anna Zofia Antosik Co zrobić, żeby nie popełnić samobójstwa? – odpowiada Mgr Arleta Balcerek Co zrobić z nagminnym strachem przed smiercią bliskich? – odpowiada Mgr Magdalena Boniuk Jak sobie poradzić z wyolbrzymianiem problemów? – odpowiada Dr n. med. Anna Zofia Antosik On się zabił - jak mam zacząć teraz żyć? – odpowiada Mgr Arleta Balcerek Chłopak, którego kocham mnie zostawił, a drugi grozi, że jeżeli odejdę, to się zabije. Co robić? – odpowiada Mgr Arleta Balcerek artykuły
Na długo nim ostatnie słowa będą potrzebne, podajemy wspaniały sposób na upewnienie się, że niczego nie żałujesz.„Ostatni list” – wdzięczność i miłośćNikt nie lubi myśleć o śmierci, czy to swojej własnej, czy ukochanej osoby. Ale częścią żałoby może być radość i wdzięczność z powodu tego, że znaliśmy wspaniałą osobę lub mieliśmy wspaniałe życie. Dlatego doktor Stanfordu, VJ Periyakoil, która specjalizuje się w wielokulturowych studiach nad starzeniem i geriatrii, stworzyła Projekt „List Przyjaciół i Rodziny Stanforda” – żeby pomóc nam pozbyć się wszystkich potencjalnych żali i zamiast tego pobudzić nas do wdzięczności i zeszłym roku Periyakoi i jej zespół stworzyli w ośmiu językach darmowy szablon „ostatniego listu”, który każdy może wykorzystać, aby wyrazić uznanie, przebaczenie i wdzięczność wobec swojej rodziny i przyjaciół, zanim zawiera siedem, jak nazywa je Periyakoil, „zadań weryfikujących życie”.Zadania „weryfikujące życie”Zadanie 1: Podziękuj ważnym w twoim życiu 2: Przypomnij sobie wspaniałe momenty ze swojego 3: Przeproś tych, których kochasz, jeżeli ich 4: Przebacz tym, których kochasz, jeśli oni zranili 5: Wyraź swoją wdzięczność za wszelką miłość i troskę, którą 6: Powiedz swoim przyjaciołom i rodzinie jak bardzo ich 7: Poświęć chwilę, by się także:14 łóżek do umierania. S. Michaela Rak, jej wileńskie hospicjum i list do Boba DylanaChociaż list każdego jest inny, zwłaszcza z uwagi na różnice rasowe, etniczne, klasowe czy inne czynniki kulturowe, Periyakoil odnotowała pewne powtarzające się motywy między różnymi oficjalny film Projektu List Przyjaciół i Rodziny Stanforda, na którym pacjenci czytają fragmenty swoich listów:Czego żałujemy?W artykule, który niedawno ukazał się w gazecie The New York Times, Periyakoil pisze: „Emocją, którą ludzie najczęściej wyrażają, jest żal: żal, że nigdy nie mieli wystarczająco dużo czasu, żeby odbudować zniszczoną przyjaźń; żal, że nigdy nie powiedzieli swoim przyjaciołom i rodzinie, jak bardzo im na nich zależy; żal, że zostaną zapamiętani przez swoje dzieci, jako przesadnie krytyczne matki albo rygorystyczni, autorytarni ojcowie”.Inne powszechne uczucia to duma z dziecka, spóźnione przeprosiny i wybaczenie zapewnia czytelników, że najlepszy czas, żeby napisać swój list to ten, kiedy wciąż jesteśmy zdrowi. To szansa, żeby wypowiedzieć coś, czego moglibyśmy nigdy nie wyznać głośno ludziom, których cenimy w życiu najbardziej. List może być szczególnie wartościowy dla osób nieco bardziej powściągliwych, ale prawda jest taka, że wszyscy możemy pozwolić sobie na więcej miłości i wdzięczności, nie tylko zanim odejdziemy, ale także w naszym codziennym robisz ze skończonym listem, którego napisanie wymaga wiele odwagi, zależy od Ciebie.„Po napisaniu listu możesz od razu podzielić się z nim ze swoimi bliskimi” – pisze Periyakoil. – „Możesz także przechować go w bezpiecznym miejscu lub u zaufanej osoby, tak, żeby trafił do Twojej rodziny w przyszłości. Niektórzy ludzie wolą używać listu jako żyjącego świadectwa, będącego ich spuścizną i aktualizować go w miarę upływu czasu” – dodaje autorka zainspirować się niektórymi przykładami zaprezentowanymi w zamieszczonym w internecie filmie. Bez względu na to, czy zdecydujesz się spisać swoje myśli czy nie, podziwiamy Periyakoil i jej zespół za wspieranie tego rodzaju refleksji i wdzięczności – które tylko mogą wnieść więcej miłości do czyjegoś także:Czy wiesz, czego umierający żałują najbardziej? Nie jest za późno, by zmienić swoje życieCzytaj także:Czy Ty też boisz się śmierci?Artykuł pochodzi z angielskiej edycji portalu Aleteia
Federico Carboni uległ poważnemu wypadkowi, wskutek którego został sparaliżowany. Przez ostatnie kilka lat walczył o to, by legalnie popełnić samobójstwo. 44-latek był pierwszym Włochem i ikoną walki o prawo do godnej śmierci. Odszedł 16 czerwca w otoczeniu najbliższych. Szczery list pożegnalny Prawdziwe nazwisko mężczyzny świat poznał dopiero po jego śmierci. Wcześniej znany był pod pseudonimem "Mario". Odszedł we własnym domu w mieście Senigallia. Podczas ostatnich chwil towarzyszyli mu najbliżsi – rodzina i przyjaciele. 44-latek nie miał żony ani dzieci. Przed wypadkiem był kierowcą ciężarówki. "Mario" zostawił list pożegnalny, który powstał na miesiąc przed jego śmiercią. Mężczyzna wyznał: "Nie mogę zaprzeczyć, że żałuję odebrania sobie życia. Byłoby to nieprawdziwe i kłamliwe, ponieważ życie jest wspaniałe i mamy je tylko jedno. Niestety, tak to się jednak potoczyło". Długa walka o godną śmierć Mężczyzna był sparaliżowany przez 12 lat. Podczas swojej walki o godne odejście musiał pokonać szereg przeszkód. Osiągnąć cel pomogło mu Stowarzyszenie Luca Coscioni, czyli organizacja wspierająca ludzi w eutanazji. Podczas konferencji prasowej po śmierci Carboni’ego, sekretarz krajowy stowarzyszenia Filomena Gallo, odczytała list pożegnalny mężczyzny. Kobieta podkreśliła: "Federico chciał skorzystać ze swojego prawa do wolnego wyboru we Włoszech i był świadomy, że jego opór będzie prawem, wolnością przysługującą wszystkim". Skarbik stowarzyszenia Coscioni - Marco Cappato wyjaśnił, że Mario skontaktował się z nim po raz pierwszy dwa lata temu. Wtedy planował wyjazd do Szwajcarii i właśnie tam chciał zakończyć swoje życie. "Jestem dumny i zaszczycony, że stałem po waszej stronie" - Te dwa lata uporu i determinacji pozwoliły panu Carboni być dumnym z bycia "pierwszą osobą we Włoszech, która uzyskała pomoc medyczną w przypadku dobrowolnej śmierci" – powiedział Cappato. Federico Carboni był pierwszym Włochem, który legalnie zdołał popełnić samobójstwo. W liście apelował do swoich bliskich, by nie smucili się. Mężczyzna napisał: "Broniliśmy się, atakując i atakowaliśmy, broniąc się, stworzyliśmy sądowy kamień milowy i kawałek historii w naszym kraju i jestem dumny i zaszczycony, że stałem po waszej stronie". Carboni zmarł 16 czerwca po tym, jak sam zaaplikował śmiertelny lek przy pomocy specjalnej maszyny. Procedura kosztowała 5 tys. euro i na jej rzecz została zorganizowana specjalna zbiórka. - Teraz w końcu mogę latać, gdzie chcę – podkreślił w liście pożegnalnym.
W ubiegłą sobotę do opinii publicznej dotarła smutna informacja o śmierci wybitnego polskiego kardiochirurga prof. Mariana Zembali. Informowano, że lekarz został znaleziony w basenie na terenie swojej posesji. Wstępne wyniki śledztwa świadczą o tym, że śmierć prof. Zembali nie była wypadkiem. Pozostawiony list pożegnalny W sobotę 19 marca dziennikarze radia RMF FM poinformowali o śmierci wybitnego polskiego kardiochirurga prof. Mariana Zembali. Początkowe doniesienia świadczyły o prawdopodobnym utonięciu – mężczyzna został znaleziony w basenie na terenie swojej posesji. Na miejscu zdarzenia pojawił się prokurator, dokonano również oględzin i przesłuchano najbliższą rodzinę zmarłego. Wtedy pojawiły się także informacje o tym, że prof. Zembala pozostawił list pożegnalny. Obecnie z wstępnych ustaleń śledczych wynika, że 72-latek miał popełnić samobójstwo. Informacje potwierdza prokuratura. - Nic nie wskazuje, żeby ktoś pomógł panu profesorowi targnąć się na własne życie - podkreśliła prok. Anna Szymocha-Żak z Prokuratury Rejonowej w Tarnowskich Górach. Treść listu nie została ujawniona. Śmierć przez utonięcie Sekcja zwłok została przeprowadzona wczoraj. - Potwierdzone zostały wstępne hipotezy, że śmierć nastąpiła wskutek utonięcia - wyjaśniła PAP prok. Szymocha-Żak. Z ustaleń katowickiej "Gazety Wyborczej" wynika, że profesor miał do basenu wjechać na wózku inwalidzkim. Prokuratura zaznaczyła także, że tak jak ma to zazwyczaj miejsce w tego typu śledztwach, zlecone zostaną także dodatkowe badania histopatologiczne i toksykologiczne. Prof. Marian Zembala był jednym z najwybitniejszych polskich specjalistów. Kardiochirurg był dyrektorem Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, ministrem zdrowia i uwielbianym przez pacjentów lekarzem. Znajdujesz się w trudnej sytuacji? Potrzebujesz porozmawiać z psychologiem? Zadzwoń pod bezpłatny numer 800 70 2222 całodobowego Centrum Wsparcia dla osób w kryzysie. Listę specjalistów i miejsc, gdzie możesz szukać pomocy znajdziesz tutaj.
List o charakterze testamentalnym List pożegnalny samobójcy wpisujący się w charakter testamentalny zawiera określone przesłanie skoncentrowane na udzielaniu wskazówek osobom bliskim. Jedną z intencji pozostawienia listu pożegnalnego jest chęć poinformowania bliskich o ostatniej woli zmarłego, dysponowaniu swoim ciałem czy majątkiem. Jednak nie można rozpatrywać charakteru testamentalnego listu jedynie przez takie wąskie rozumienie słowa „testament”. List testamentalny może łączyć w sobie trzy poziomy zróżnicowanych treści, które oczywiście wpisują się w ten charakter intencji autora. Na podstawie zgromadzonego materiału można wskazać trzy wątki tematyczne, które pojawiają się w listach testamentalnych. Ich wspólną cechą jest to, że każda z tych informacji jest osobistym przesłaniem pośmiertnym. Określenie charakteru testamentalnego wymaga uwzględnienia zróżnicowanych poziomów tematycznych listu, które zdecydowanie wykraczają poza rozumienie testamentu jako wyraz ostatniej woli zmarłego. Testamentalny charakter wypowiedzi łączy w sobie informacje o charakterze rozstrzygnięcia, przesłanie do bliskich i wskazówki lub polecenia. Tematy rozstrzygnięcia i przesłania do bliskich stają się wiodącymi wątkami w treściach listów testamentalnych, zwykle przenikają się. To one stanowią główny trzon tematyczny wypowiedzi; w tle pojawiają się dodatkowo pozostałe dwa wątki, czyli wskazówki dla innych osób i pośmiertne polecenia. Warto podkreślić, że wątki nakazów działania można zaobserwować również w listach o charakterze prowokacyjnym i agresywnym, ale w klasyfikacji listów jako testamentalnych ważną rolę odgrywa kontekst i ton tych wypowiedzi. W listach testamentalnych wskazówki i polecenia kierowane jako pośmiertne przesłania nie są wulgarne i agresywne, ale raczej wynikają z troski o najbliższych, jaką w ostatniej wypowiedzi wyraża autor. Szczególną uwagę warto zwrócić na tematy rozstrzygnięcia, czyli określające rozwiązanie wątpliwości co do motywacji samounicestwienia i okoliczności decyzji o samobójstwie. Nie zawsze jest to rozstrzygnięcie o motywacji do działania; w listach testamentalnych częściej dotykają kwestii ewentualnej winy za śmierć. W badaniach rekonstrukcyjnych szczególnie ważną rolę odgrywają znaczenia i interpretacje, jakich dostarczają wyselekcjonowane tematy rozstrzygnięcia. Dlatego w kolejnych etapach prowadzonych badań w wielu przypadkach zostaną one poddane głębszej analizie. Przypadek 1 Zmarły mężczyzna w wieku 70 lat popełnił samobójstwo przez powieszenie w zabudowaniach gospodarstwa domowego. Miał bardzo dobre relacje z rodziną. W trakcie wspólnie spędzonych świąt najbliżsi nie zauważyli żadnych symptomów, które mogłyby zapowiadać próbę samobójczą. Mężczyzna nigdy nie leczył się psychiatrycznie, nie nadużywał alkoholu. W sąsiedzkim otoczeniu był lubiany, nie miał żadnych problemów finansowych. List nie zawiera bezpośrednich wyraźnych wskazówek co do okoliczności śmierci; nie zawiera również informacji, które mogłyby przybliżyć stan emocjonalny osoby w chwili podjęcia decyzji o śmierci. Wypowiedź jest raczej próbą rozstrzygnięcia decyzji o zakończeniu życia, na którą autor pośrednio wskazał. Ze słów „[...] przepraszam całą swoją rodzinę” można wnioskować, że była to tylko jego decyzja; podobnie określenie „błędy życia” jest lakonicznym przekazem o okolicznościach narastającej gotowości do zamachu samobójczego. Jest to informacja czytelna w większym stopniu dla osób bliskich, którzy podejrzewali, że szczególnie trudną sytuacją dla mężczyzny było postępowanie w sprawie wypadku drogowego. Jednak warto podkreślić, że niedopowiedzenia, które pojawiły się w liście, ostatecznie też nie były czytelne dla rodziny mężczyzny. Sama forma przekazu niewątpliwie ma charakter przesłania, przesądzając o testamentalnym charakterze tego listu. Przypadek 2 List pożegnalny został napisany przez kobietę w wieku 42 lat, która popełniła samobójstwo przez powieszenie. Od kilku miesięcy przed śmiercią osoba leczyła się psychiatrycznie w związku z depresją. Stan psychofizyczny kobiety, jak wynika z wyjaśnień osób bliskich, był spowodowany długotrwałym bezrobociem. Symptomy depresji pojawiły się po utracie pracy i z czasem nasilały się. Zmarła nie wyrażała wprost myśli samobójczych, ale objawy depresji były dla niej na tyle destrukcyjne, że sama prosiła lekarzy o umieszczenie jej w szpitalu dla osób z zaburzeniami psychicznymi. List, o lakonicznej treści, podejmuje temat rozstrzygnięcia okoliczności decyzji o samobójstwie. Nie zawiera żadnych wskazówek co do przesłania o ostatniej woli kobiety, ale dotyka negatywnego obrazu siebie jako osoby niepotrzebnej najbliższym. Ta treść odnosi się do okoliczności decyzji, za którą kobieta bierze odpowiedzialność, o czym świadczy sformułowanie „Kochani wybaczcie”. Treść listu nie wskazuje na inne osoby, które mogłyby przyczynić się do podjęcia tej krytycznej decyzji. Zobacz też: Samobójstwa w Polsce – policyjne statystyki Przypadek 3 Pod względem obszarów tematycznych bardzo podobny jest list pożegnalny pozostawiony przez 85-letniego mężczyznę, który podjął próbę samobójczą, nadużywając leków. Pozostawiony zapis jest repliką poprzedniego dokumentu, ponieważ podejmuje również temat rozstrzygnięcia o decyzji samobójczej, ale ukazany w szerszej perspektywie. Główny temat listu to informacja o czynnikach wpływających na podjętą decyzję. Wersy 2–4 opisują doświadczanie bólu, którego charakter nie został bliżej dookreślony, ale jest to doświadczenie ogromnie dolegliwe. Natomiast wersy 5–8 wskazują na osobisty charakter podjętej decyzji; podobnie jak w powyższym przypadku występuje zwrot „wybaczcie mi” i wskazanie na brak wyjścia z dolegliwej sytuacji życiowej. Przypadek 4 Analizowany list został napisany przez kobietę w wieku 86 lat, która popełniła samobójstwo, skacząc z mostu do rzeki. Jak wynika z dodatkowych informacji, osoba nie leczyła się psychiatrycznie, natomiast od dłuższego czasu borykała się z dolegliwościami natury somatycznej. Tematyka zawarta w pożegnalnej wypowiedzi w szerszym zakresie podejmuje wyróżnione tematy, które określiliśmy jako charakterystyczne dla listu testamentalnego. Podobnie jak w poprzednich listach, pojawia się wiodący temat rozstrzygnięcia decyzji o zamachu samobójczym, ale można zauważyć również kolejny aspekt, czyli przesłanie do najbliższych. Wypowiedź pożegnalna została spisana w piętnastu wersach i jednym wyrazie, koncentrując się na dwóch tematach. Temat rozstrzygnięcia o okolicznościach decyzji o śmierci pojawił się w wersach 1–4, następnie w zakończeniu treści (wersy 11–15) ponownie pojawiły się informacje o okoliczności tej decyzji. Jej opis koresponduje z motywacją do działania, zaprezentowaną jako szczególnie dolegliwe doświadczanie bólu, który jest nie do zniesienia. Odnosząc się do proporcji tematów, w treści listu niewątpliwie dominuje kwestia rozstrzygnięcia. Jednak w wersach 5–9 dochodzi do głosu inny wątek listu testamentalnego, czyli przesłanie do najbliższych, którego adresatami są syn i synowa. W tej części kobieta wyraża synowej wdzięczność za opiekę, a równocześnie formułuje nakazy dla syna. Są to wskazówki dotyczące podtrzymywania poprawnych relacji rodzinnych; należy w tym momencie zaakcentować, że ta wypowiedź jest utrzymana w tonie łagodnym, który sugeruje troskę o najbliższych. Przypadek 5 Wśród opisywanych powyżej listów o charakterze testamentalnym, których treść koncentrowała się na rozstrzygnięciu okoliczności decyzji o samobójstwie, pojawił się dokument, który podobnie opisuje temat rozstrzygnięcia, ale w innym wymiarze. Analizowany dokument podejmuje wątek rozstrzygnięcia, jednak nie tyle okoliczności decyzji o śmierci samobójczej, ile kwestii winy za zaistniałe zdarzenie. List pożegnalny został pozostawiony przez 17-letniego mężczyznę, który popełnił samobójstwo przez powieszenie. Jest to rozbudowana wypowiedź pożegnalna, koncentrująca się na polach semantycznych charakterystycznych dla listów testamentalnych. Intencją autora wypowiedzi było, z jednej strony, pożegnanie z osobami najbliższymi, z drugiej zaś wyjaśnienie kwestii odpowiedzialności za podjętą decyzję. W pierwszej części listu pojawił się temat pożegnania z różnymi osobami, zarys informacji i okolicznościach śmierci, utrzymany w formie przenikających się zdań: „[...] ja się zawsze poddawałem”, „[...] życie źle zacząłem”. W treści listu brzmi przesłanie do najbliższych, które zostało konkretnie zaadresowane do kolejnych odbiorców. W porównaniu z badanymi listami pożegnalnymi w tym przypadku wyjątkowo została potraktowana kwestia winy czy odpowiedzialności za decyzję o samobójstwie (wersy 15–19). Treść wersu 15 wskazuje na wyjątkowe traktowanie przez zmarłego mężczyznę tej informacji: „A szczególna prośba to żeby żadna osoba, która mnie znała nie brała na siebie winy za to tragiczne zdarzenie”. Obok kwestii poczucia winy pojawia się aspekt odpowiedzialności autora listu za to tragiczne zdarzenie: „[...] ja zjebałem sobie życie”. Końcowa część listu (wersy 26–34) są próbą podsumowania swojego życia. Nie pojawia się tu jednak temat przesłania kierowanego przez autora listu do osób żyjących, ale jest to raczej osobiste rozważanie. Autor listu nie wskazał konkretnego adresata tej części wypowiedzi; nie pojawiają się słowa, które miałyby charakter porady czy przestrogi dla innych ludzi. Nieco inne światło na kwestię relacji interpersonalnych rzuca kolejny list pozostawiony przez tego samego mężczyznę, ponieważ zaakcentowano w nim sugestie o niespełnionych nadziejach. Pojawił się wątek oceny relacji z dziewczyną (wersy 7–11), w których zestawiono starania o utrzymanie związku z oceną jej postawy: „[...] chciała tylko zabawy”. Niekorzystnie oceniono również relacje z rodzicami: „[...] nie byłem wam potrzebny”, chociaż nie sprecyzowano źródeł tych odczuć. Również rodzina zmarłego nie odczytała kontekstu tej wypowiedzi. Dlatego w tym momencie warto zwrócić uwagę na często podejmowany w literaturze styl wyrażania myśli przez samobójców. Pojawia się wiele niedomówień i wątki wypowiedzi nie są z sobą logicznie powiązane. Jest to efekt zawężeń poznawczych: w liście znajdują się fragmenty opisujące wyobrażenia funkcjonujące w umyśle samobójcy, ale on jest równocześnie przekonany, że inni ludzie mają dokładnie takie same odczucia jak on i rozumieją, co chce wyrazić. Zobacz też: Co można znaleźć w listach pożegnalnych o charakterze informacyjnym? Fragment pochodzi z książki „Śmierć samobójcza” autorstwa L. Bednarskiego i A. Urbanka (Impuls, Kraków 2012). Publikacja za zgodą wydawcy. Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
list pożegnalny po śmierci